ทศวรรษที่ ๘ ๘๐ พรรษา ปวงประชาเป็นสุขศานต์ (พ.ศ. ๒๕๔๐ - ๒๕๕๐)

...คนเราถ้าพอใจในความต้องการ ก็มีความโลภน้อย เมื่อมีความโลภน้อยก็เบียดเบียนคนอื่นน้อยถ้าทุกประเทศมีความคิด อันนี้ไม่ใช่เศรษฐกิจ มีความคิดว่าทำอะไรต้องพอเพียงหมายความว่า พอประมาณไม่สุดโต่ง ไม่โลภอย่างมาก คนเราก็อยู่เป็นสุข...

พระราชดำรัสพระราชทานแก่คณะบุคคลต่าง ๆ ที่เข้าเฝ้าฯ เนื่องในโอกาสวันเฉลิมพระชนมพรรษา เมื่อวันที่ ๔ ธันวาคม ๒๕๑๘ ณ ศาลาดุสิดาลัย สวนจิตรลดา

เศรษฐกิจพอเพียง : ปรัชญาเพื่อการดำรงชีพของชาวไทย

...ความพอเพียง หมายถึง ความพอประมาณ ความมีเหตุผล รวมถึงความจำเป็น ที่จะต้องมีระบบภูมิคุ้มกันในตัวที่ดีพอสมควรต่อการมีผลกระทบใดๆ อันเกิดจากการเปลี่ยนแปลงทั้งภายนอกและภายใน ทั้งจะต้องอาศัยความรอบรู้ ความรอบคอบและความระมัดระวังอย่างยิ่ง ในการนำวิชาต่างๆ มาใช้ในการ วางแผนและการดำเนินการทุกขั้นตอน และขณะเดียวกันจะต้องเสริมสร้างพื้นฐานจิตใจของคนในชาติ โดยเฉพาะเจ้าหน้าที่ของรัฐ นักทฤษฎีและนักธุรกิจในทุกระดับให้มีสำนึกในคุณธรรม ความซื่อสัตย์สุจริต และให้มีความรอบรู้ที่เหมาะสม ดำเนินชีวิตด้วยความอดทน ความเพียร มีสติและความรอบคอบ เพื่อให้สมดุลและพร้อมต่อการรองรับการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วและกว้างขวางทั้งด้านวัตถุ สังคม สิ่งแวดล้อม และวัฒนธรรมจากโลกภายนอกได้เป็นอย่างดี

...ถ้าสามารถที่จะเปลี่ยนไป ทำให้กลับเป็นเศรษฐกิจพอเพียง ไม่ต้องทั้งหมดแม้แต่ครึ่งก็ไม่ต้อง อาจจะสักเศษหนึ่งส่วนสี่ ก็สามารถอยู่ได้ การแก้ไข อาจต้องใช้เวลา ไม่ใช่ง่ายๆ โดยมากคนก็ใจร้อนเพราะเดือดร้อน แต่ถ้าทำตั้งแต่เดี๋ยวนี้ก็สามารถที่จะแก้ไขได้...

พระราชดำรัสพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว พระราชทานในโอกาสวันเฉลิมพระชนมพรรษา ณ ศาลาดุสิดาลัย สวนจิตรลดา พระราชวังดุสิตเมื่อวันที่ ๔ ธันวาคม พ.ศ.๒๕๔๐

พุทธศักราช ๒๕๔๒

เขื่อนป่าสักชลสิทธิ์ : เพื่อบรรเทาอุทกภัยและภัยแล้ง

"...ที่ว่า ๕-๖ ปีนี้ ความจริงได้เริ่มโครงการนี้มากกว่า ๕-๖ ปี โครงการที่คิดจะทำนี้ บอกได้ ไม่กล้าพูดมาหลายปีแล้วเพราะเดี๋ยวจะมีการคัดค้านจากผู้เชี่ยวชาญ จากผู้ที่ต่อต้านการทำโครงการ แต่โครงการนี้เป็นโครงการที่อยู่ในวิสัยที่จะทำได้ แม้จะต้องเสียค่าใช้จ่ายไม่ใช่น้อย แต่ถ้าดำเนินไปเดี๋ยวนี้อีก ๕-๖ ปีข้างหน้าเราก็สบาย แต่ถ้าไม่ทำในอีก๕-๖ ปีข้างหน้าราคาค่าสร้าง ค่าดำเนินการก็จะขึ้นไป ๒ เท่า ๓ เท่า ลงท้ายก็จะต้องประวิงต่อไป และเมื่อประวิงต่อไปไม่ได้ทำ เราก็ต้องอดน้ำแน่ จะกลายเป็นทะเลทราย แล้วเราก็จะอพยพไปที่ไหนไม่ได้ โครงการนี้คือสร้างอ่างเก็บน้ำ ๒ แห่ง แห่งหนึ่งคือ แม่น้ำป่าสัก อีกแห่งคือแม่น้ำนครนายก สองแห่งรวมกันจะเก็บกักน้ำเหมาะพอเพียงสำหรับการบริโภค การใช้ในเขตกรุงเทพฯ และเขตใกล้เคียงที่ราบลุ่มของประเทศไทยนี้..."

พระราชดำริในการศึกษาความเหมาะสมโครงการเขื่อนป่าสัก พระราชทานแก่หน่วยงานที่เกี่ยวข้องเมื่อวันที่ ๑๘ มิถุนายนพ.ศ.๒๕๓๗

พุทธศักราช ๒๕๔๒

ข้าว อาหารหลักของคนไทย

"...ข้าวซ้อมมือหรือข้าวกล้อง เรากินทุกวัน เพราะว่ามีประโยชน์ ร่างกายแข็งแรง ข้าวขาวเอาของดีออกไปหมด ข้าวกล้องนี่ดี คนบอกว่าเป็นของคนจน เราก็เป็นคนจน..."

พระราชดำรัสพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว พระราชทานในโอกาสเสด็จฯ ไปทรงเกี่ยวข้าวในพื้นที่โครงการพัฒนาส่วนพระองค์ตำบลบางแตน อำเภอบ้านสร้าง จังหวัดปราจีนบุรีเมื่อวันที่ ๑๕ พฤศจิกายน พ.ศ.๒๕๔๒

พุทธศักราช ๒๕๔๐วันที่ ๓ เมษายน ทรงติดตามการดำเนินงาน ณ ศูนย์ศึกษาการพัฒนาห้วยทราย อันเนื่องมาจากพระราชดำริ จังหวัดเพชรบุรี
พุทธศักราช ๒๕๔๐วันที่ ๓ เมษายน พระราชทานพระราชดำริให้ศึกษาทดลองการปลูกหญ้าแฝก โดยเสด็จฯ ไปทอดพระเนตรแปลงปลูกหญ้าแฝกที่ศูนย์ศึกษาการพัฒนาห้วยทรายฯ
พุทธศักราช ๒๕๔๐เสด็จพระราชดำเนินไปทรงเยี่ยมชุมชนชาวมุสลิม
พุทธศักราช ๒๕๔๑วันที่ ๒๐ มิถุนายน เสด็จฯไปยังโครงการพัฒนาพื้นที่หนองใหญ่ตามพระราชดำริ จังหวัดชุมพร
๒๐ มิถุนายน ๒๕๔๑จังหวัดชุมพร
พุทธศักราช ๒๕๔๑วันที่ ๑๔ กรกฎาคม เสด็จฯ ไปยังศูนย์ศึกษาการพัฒนาห้วยทราย อันเนื่องมาจากพระราชดำริ จังหวัดเพชรบุรี
พุทธศักราช ๒๕๔๑วันที่ ๑๔ กรกฎาคม เสด็จฯ ไปยังศูนย์ศึกษาการพัฒนาห้วยทราย อันเนื่องมาจากพระราชดำริ จังหวัดเพชรบุรี
พุทธศักราช ๒๕๔๒วันที่ ๒๕ พฤษภาคม เสด็จฯ ไปทรงเปิดเขื่อนป่าสักชลสิทธิ์ จังหวัดลพบุรี
พุทธศักราช ๒๕๔๓วันที่ ๒๐ เมษายน เสด็จฯ ไปยังศูนย์ศึกษาการพัฒนาห้วยทราย อันเนื่องมาจากพระราชดำริ จังหวัดเพชรบุรี
พุทธศักราช ๒๕๔๓วันที่ ๒๐ เมษายน เสด็จฯ ไปยังศูนย์ศึกษาการพัฒนาห้วยทราย อันเนื่องมาจากพระราชดำริ จังหวัดเพชรบุรี
พุทธศักราช ๒๕๔๔วันที่ ๒ มิถุนายน เสด็จฯ ไปทรงวางศิลาฤกษ์ที่เขื่อนขุนด่านปราการชล จังหวัดนครนายก
เขื่อนขุนด่านปราการชล
พุทธศักราช ๒๕๔๔วันที่ ๖ ตุลาคม เสด็จฯ ไปทอดพระเนตรโครงการอ่างเก็บน้ำเขาเต่า อำเภอหัวหิน จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ ซึ่งเป็นโครงการพัฒนาแหล่งน้ำแห่งแรก
พุทธศักราช ๒๕๔๔พระราชทานความรู้แก่นักเรียนโรงเรียนวังไกลกังวล ณ โครงการอ่างเก็บน้ำเขาเต่า จังหวัดประจวบคีรีขันธ์

พุทธศักราช ๒๕๔๔วันที่ ๑๖ พฤศจิกายน เสด็จฯ ไปยังพื้นที่ปลูกป่าชายเลน จังหวัดประจวบคีรีขันธ์
เขื่อนแควน้อย จังหวัดพิษณุโลก
ส.ค.ส. พระราชทาน พุทธศักราช ๒๕๔๖
ส.ค.ส. พระราชทาน พุทธศักราช ๒๕๔๗
ส.ค.ส. พระราชทาน พุทธศักราช ๒๕๔๙
ส.ค.ส. พระราชทาน พุทธศักราช ๒๕๕๐
พุทธศักราช ๒๕๔๗วันที่ ๑๕ กรกฎาคม เสด็จฯ ไปทอดพระเนตรโครงการป้องกันภัยแล้ง แก้ไขปัญหาอุทกภัย จังหวัดเพชรบุรี
พุทธศักราช ๒๕๔๘วันที่ ๘ พฤศจิกายน เสด็จฯ ไปทอดพระเนตรโครงการอ่างเก็บน้ำยางชุม อันเนื่องมาจากพระราชดำริ จังหวัดประจวบคีรีขันธ์
วันที่ ๒๖ พฤษภาคม ๒๕๔๙นายโคฟี อันนัน เลขาธิการสหประชาชาติ ทูลเกล้าฯ ถวายรางวัลความสำเร็จสูงสุดด้านการพัฒนามนุษย์ดูข้อมูลเกี่ยวข้อง
วันที่ ๙ มิถุนายน ๒๕๔๙เสด็จออก ณ สีหบัญชร พระที่นั่งอนันตสมาคม
พุทธศักราช ๒๕๕๐ภายลายพระหัตถ์ ที่ได้พระราชทานพระราชดำริเพิ่มเติมเพื่อให้การช่วยเหลือราษฎรเกิดประโยชน์สูงสุด
พุทธศักราช ๒๕๕๐วันที่ ๓๐ เมษายน เสด็จฯ ไปในพิธีปล่อยเรือตรวจการณ์ใกล้ฝั่ง (ต.๙๙๑) ลงน้ำ ณ อู่หมายเลข ๑ กรมอู่ทหารเรือ
พุทธศักราช ๒๕๕๐วันที่ ๑๒ กันยายน เสด็จฯ ไปในพิธีฉลองเสาชิงช้า สืบเนื่องจากที่กรุงเทพมหานครได้บูรณปฏิสังขรณ์เสาชิงช้า