![](https://wiki84.hii.or.th/images/Banner-Homepage.jpg)
การทำปุ๋ยหมักจากขยะโดยการฝังกลบในกล่องคอนกรีต
เทคโนโลยีการกำจัดขยะตามแนวพระราชดำริ
การทำปุ๋ยหมักจากขยะโดยการฝังกลบในกล่องคอนกรีต
![](/images/e/ec/%E0%B8%9B%E0%B8%81-%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%98%E0%B8%B5%E0%B8%9D%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%A5%E0%B8%9A.jpg)
การกำจัดขยะมูลฝอยชุมชนด้วยเทคโนโลยีการหมักทำปุ๋ยโดยการใช้กล่องและบ่อคอนกรีตแบบฝังกลบประยุกต์
หลัการแหละเหุตผล
วัตถุประสงค์
- เพื่อเผยแพร่เทคโนโลยีการจัดการขยะมูลฝอยให้กับหน่วยงาน และประชาชนผู้สนใจนำไปใช้ปฏิบัติได้อย่างแพร่หลาย
- เพื่อลดปัญหาสิ่งแวดล้อมขยะมูลฝอยชุมชนด้วยเทคโนโลยีการหมักทำปุ๋ยแบบฝังกลบประยุกต์
- เพื่อให้เกิดความสะดวกในการนำไปปฏิบัติ ประหยัดค่าใช้จ่าย และง่ายในการนำไปใช้ประโยชน์
![](/images/6/65/%E0%B8%A5%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A9%E0%B8%93%E0%B8%B0%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%9A%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%9A.jpg)
ลักษณะการหมักทำปุ๋ยจากขยะในกล่องและบ่อคอนกรีต โดยการฝังกลบประยุกต์
1) การหมักปุ๋ย โดยวิธีการฝังกลบประยุกต์ด้วยการใช้กล่องคอนกรีต 2) การหมักปุ๋ย โดยวิธีการฝังกลบประยุกต์ด้วยการใช้บ่อคอนกรีตชนิดกลม
แต่ละรูปแบบอาศัยหลักการธรรมชาติช่วยธรรมชาติเหมือนกัน และเหมาะสมกับการนำไปประยุกต์ใช้ได้กับชุมชนและตามครัวเรือน ซึ่งทั้งสองรูปแบบมีการบรรจุขยะลงกล่องหรือบ่อคอนกรีตในการหมักที่ไม่แตกต่างกัน แต่จะต่างกันที่ขั้นตอนในช่วงขณะการหมักเท่านั้น ซึ่งมีรายละเอียดและรูปแบบของกล่องและบ่อคอนกรีตตามภาพที่ 1 และภาพที่ 2![](/images/1/11/%E0%B8%A5%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A9%E0%B8%93%E0%B8%B0%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%9A%E0%B9%88%E0%B8%AD1.jpg)
ภาพที่ 1 ลักษณะของกล่องคอนกรีตที่ใช้ในการฝังกลบประยุกต์เพื่อทำปุ๋ยหมักจากขยะสำหรับชุมชน
![](/images/9/9b/%E0%B8%A5%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A9%E0%B8%93%E0%B8%B0%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%9A%E0%B9%88%E0%B8%AD2.jpg)
ภาพที่ 2 ลักษณะของบ่อคอนกรีตที่ใช้ในการฝังกลบประยุกต์เพื่อทำปุ๋ยหมักจากขยะแบบปิดฝา
จำนวนกล่องหรือบ่อคอนกรีตเท่าไรจึงจะพอในการหมัก
1) กล่องคอนกรีต ขนาดกว้าง 2 เมตร ยาว 3 เมตร สูง 1.5 เมตร สามารถหมักปุ๋ยจากขยะได้สูงสุดเท่ากับ 6 ลูกบาศก์เมตร หรือ 2,000 กิโลกรัม
2) บ่อคอนกรีต ขนาดเส้นผ่านศูนย์กลาง 1 เมตร สูง 1.5 เมตร สามารถหมักปุ๋ยจากขยะได้สูงสุด 1 ลูกบาศก์เมตร หรือ 300 กิโลกรัม
จะต้องเตรียมการอย่างไร
การเลือกพื้นที่ที่จะใช้ในการตั้งกล่องหรือบ่อคอนกรีตเพื่อทำปุ๋ยหมักจากขยะด้วยการฝังกลบประยุกต์ จึงสมควรเลือกหรือหาพื้นที่ที่จะไม่ให้เกิดปัญหากลิ่นเหม็น และการซึมของน้ำชะขยะ ควรเลือกดังนี้คือ
(1) ควรให้อยู่ห่างจากชุมชนพอสมควร แต่ต้องไม่มากเกินไปเพราะจะทำให้เกิดความลำบากและยุ่งยากในการขนย้ายขยะ ไม่ควรเกินกว่า 500 เมตร
(2) ควรเลือกพื้นที่ที่มีทิศทางลมพัดผ่านชุมชนน้อยที่สุด และควรปลูกต้นไม้ล้อมรอบพื้นที่ดำเนินการ
(3) ห่างจากแม่น้ำ คู คลอง หนองและบึง
(4) มีพื้นที่เพียงพอสำหรับจำนวนของกล่องหรือบ่อคอนกรีตที่ต้องใช้
(1) กล่องคอนกรีตขนาดกว้าง 2 เมตร ยาว 3 เมตร สูง 1.5 เมตร หรือบ่อคอนกรีตชนิดกลมเส้นผ่านศูนย์กลาง 1 เมตร สูง 1.5 เมตร
(2) ขยะสดที่ผ่านการคัดแยกแล้ว
(3) ดินแดง หรือดินธรรมดาทั่วไป (ย่อยให้มีขนาดเล็ก)
(4) ทรายละเอียด
(5) ถ่านไม้
(6) น้ำ บัวรดน้ำ
(7) รองเท้ายางทรงสูง (คลุมถึงส่วนหน้าแข้ง)
ก่อนถึงขั้นตอนการนำขยะมาหมักทำปุ๋ยนั้น จะต้องทำการแยกและเตรียมขยะมูลฝอยชุมชนที่รวบรวมมาทั้งหมด โดยการคัดแยกขยะที่ไม่สามารถย่อยสลายได้ออกไปก่อน ซึ่งจะแบ่งขยะเหล่านั้นออกเป็น 3 พวก และรวบรวมเป็น 3 ถังขยะด้วยกันคือ
![](/images/b/bf/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%81%E0%B8%A2%E0%B8%81%E0%B9%81%E0%B8%A5%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%A1%E0%B8%82%E0%B8%A2%E0%B8%B0.jpg)
หลักในการหมักปุ๋ยจากขยะในกล่องหรือบ่อคอนกรีตแบบฝังกลบประยุกต์
ลักษณะการใส่ขยะและดินแดงหรือดินธรรมดาในการทำปุ๋ยหมักในกล่องคอนกรีตแบบชุมชน เพื่อการหมักทำปุ๋ยจากขยะแบบฝังกลบประยุกต์
ลักษณะการใส่ขยะและดินแดงหรือดินธรรมดาในการทำปุ๋ยหมักในบ่อคอนกรีตแบบครัวเรือน เพื่อการหมักทำปุ๋ยจากขยะแบบฝังกลบประยุกต์
3) รดน้ำเพิ่มความชื้น โดยการรดน้ำทุก 7 วัน จนกระทั่งครบกำหนด 90 วัน
4) ทิ้งไว้โดยไม่ต้องกลับกองขยะเป็นระยะเวลา 90 วัน ก็จะได้ปุ๋ยหมักจากขยะ
5) บ่มขยะเพื่อให้ปุ๋ยที่ได้จากการหมัก (ปล่อยให้แห้ง) 15 วัน มีความชื้นลดลง
วิธีการหมักปุ๋ยจากขยะชุมชนแบบฝังกลบประยุกต์
ขั้นที่ 1 ใส่ถ่านคลุมบริเวณปากท่อระบายน้ำชะขยะ พร้อมทั้งใส่ทรายละเอียดรองพื้นกล่องคอนกรีตหนา 20 เซนติเมตร
![](/images/7/7a/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9D%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%A5%E0%B8%9A%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%81%E0%B8%95%E0%B9%8C%E0%B8%82%E0%B8%B1%E0%B9%89%E0%B8%991.jpg)
ขั้นที่ 2 ใส่ขยะมูลฝอยน้ำหนัก 660 กิโลกรัมลงในกล่องคอนกรีตและเกลี่ยขยะให้ปกคลุมทั่วพื้นที่ และใช้แรงคนย่ำอัดขยะให้แน่น
![](/images/1/10/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9D%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%A5%E0%B8%9A%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%81%E0%B8%95%E0%B9%8C%E0%B8%82%E0%B8%B1%E0%B9%89%E0%B8%992.jpg)
ขั้นที่ 3 เมื่อใส่ขยะได้ 1 ชั้น ใส่ดินแดงหรือดินธรรมดาไปน้ำหนัก 210 กิโลกรัม (โดยประมาณ) คลุมหน้าชั้นขยะ หรือให้หนาประมาณ 5 เซนติเมตรและเกลี่ยให้ปกคลุมทั่วพื้นที่ผิวของขยะในกล่องคอนกรีต
![](/images/b/b4/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9D%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%A5%E0%B8%9A%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%81%E0%B8%95%E0%B9%8C%E0%B8%82%E0%B8%B1%E0%B9%89%E0%B8%993.jpg)
ขั้นที่ 4 ใส่ขยะมูลฝอยน้ำหนัก 660 กิโลกรัมลงไปในกล่องคอนกรีตอีกชั้นและเกลี่ยขยะให้ปกคลุมทั่วพื้นที่ และใช้แรงคนย่ำอัดขยะให้แน่น และใส่ดินแดง 210 กิโลกรัม ใส่ทับหน้าชั้นขยะ ให้หนาประมาณ 5 เซนติมเมตร และเกลี่ยให้คลุมทั่วผิวของขยะ เหมือนชั้นที่แล้ว
![](/images/1/1c/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9D%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%A5%E0%B8%9A%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%81%E0%B8%95%E0%B9%8C%E0%B8%82%E0%B8%B1%E0%B9%89%E0%B8%994.jpg)
ขั้นที่ 5 ใส่ขยะชั้นสุดท้ายแต่ครั้งนี้ใช้ขยะหนัก 670 กิโลกรัม
ขั้นที่ 6 กลบทับด้วยดินแดงให้หนา 15 เซนติเมตร เกลี่ยให้คลุมทั่วพื้นที่เช่นเดียวกัน และใช้แรงงานคนย่ำอัดขยะให้แน่น เมื่อเสร็จสิ้นจะมีลักษระดังภาพ
![](/images/c/c1/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9D%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%A5%E0%B8%9A%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%81%E0%B8%95%E0%B9%8C%E0%B8%82%E0%B8%B1%E0%B9%89%E0%B8%996.jpg)
ขั้นที่ 7 รดน้ำเพิ่มความชื้น โดยใช้บัวรดน้ำให้เป็นฝอยประมาณ 100 ลิตร เป็นอันเสร็จสิ้นการทำปุ๋ยจากขยะหรือการฝังกลบประยุกต์ในกล่องคอนกรีตแบบชุมชน
![](/images/c/c1/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9D%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%A5%E0%B8%9A%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%81%E0%B8%95%E0%B9%8C%E0%B8%82%E0%B8%B1%E0%B9%89%E0%B8%996.jpg)
ขั้นที่ 8 การดูแลหลังจากการฝังกลบหรือหมักขยะแล้ว เพื่อเป็นการเร่งและช่วยจุลินทรีย์ในการย่อยสลายของกระบวนการหมัก โดยจะต้องรดน้ำให้ความชุ่มชื้นแก่ขยะที่หมักทุก 7 วัน ครั้งละ 30 ลิตร ทิ้งไว้โดยไม่ต้องกลับกองขยะ เป็นระยะเวลา 90 วัน ก็จะได้ปุ๋ยหมักจากขยะ และเมื่อครบกำหนดในการหมักแล้ว ปล่อยขยะที่หมักเรียบร้อยแล้วให้แห้งประมาณ 15 วัน เพื่อให้ได้ปุ๋ยที่ได้จากการหมักมีความชื้นลดลง
ขั้นที่ 9 นำปุ๋ยที่ได้มาร่อนเพื่อแยกเศษเล็กๆ ของส่วนที่ไม่ย่อยสลายภายหลังจากหมักออก เช่น เศษพลาสติก ยาง ผ้า แก้ว โลหะต่างๆ จะได้เนื้อปุ๋ยอินทรีย์
![](/images/8/82/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9D%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%A5%E0%B8%9A%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%81%E0%B8%95%E0%B9%8C%E0%B8%82%E0%B8%B1%E0%B9%89%E0%B8%999.jpg)
ข้อควรปฏิบัติในการดำเนินการหมัก
- ควรกระทำตามขั้นตอนที่ได้กำหนดไว้ในการดำเนินการหมัก
- ควรงดการรดน้ำ ถ้ามีฝนตก หรือก่อนหน้าเวลาที่กำหนดในการรดน้ำเพิ่มความชุ่มชื้น
- เมื่อครบกำหนดเวลาในการหมัก หากขยะที่หมักยังมีสภาพที่ไม่ย่อยสลายเป็นปุ๋ยให้ดำเนินการหมักต่อไปอีก 1 สัปดาห์ โดยม่ต้องรดน้ำ
ค่าใช้จ่ายต่อหน่วย
- ค่าก่อสร้างกล่องคอนกรีต 1 กล่อง เป็นเงิน 19,200 บาท
- ค่าดินแดง หรือดินธรรมดา (ลูกบาศ์กเมตรละ 200 บาท) เป็นเงิน 200 บาท
รวมเป็นเงินทั้งสิ้น 19,400 บาท
ระดับความเหมาะสมของเทคโนโลยี
การนำไปใช้ประโยชน์
- ใช้เป็นวัสดุปรับปรุงดินสำหรับการปลูกพืช
- นำไปถมพื้นที่
- น้ำชะขยะนำไปผสมกับน้ำใช้รดต้นไม้ได้ดี
![](/images/a/ae/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9D%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%A5%E0%B8%9A%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%81%E0%B8%95%E0%B9%8C.jpg)
วิธีการหมักปุ๋ยจากขยะจากครัวเรือนและชุมชนขนาดเล็กแบบฝังกลบประยุกต์
ขั้นที่ 1 ใส่ถ่านไม้คลุมบริเวณปากท่อระบายน้ำชะขยะ พร้อมทั้งใส่ทรายละเอียดรองพื้นบ่อคอนกรีตชนิดกลมให้หนา 20 เซนติเมตร
![](/images/0/04/%E0%B8%9D%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%A5%E0%B8%9A%E0%B8%82%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%94%E0%B9%80%E0%B8%A5%E0%B9%87%E0%B8%81%E0%B8%82%E0%B8%B1%E0%B9%89%E0%B8%991.jpg)
ขั้นที่ 2 นำขยะเน่าเสีย (ย่อยสลายง่าย) ที่ได้จากครัวเรือนในแต่ละวันใส่ลงในบ่อคอนกรีตชนิดกลมที่เตรียมไว้ โดยการใส่ขยะได้อย่างน้อย 3 วัน
![](/images/d/d0/%E0%B8%9D%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%A5%E0%B8%9A%E0%B8%82%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%94%E0%B9%80%E0%B8%A5%E0%B9%87%E0%B8%81%E0%B8%82%E0%B8%B1%E0%B9%89%E0%B8%992.jpg)
ขั้นที่ 3 เมื่อใส่ขยะได้ครบ 3 วัน ให้นำดินแดงหรือดินธรรมดาทั่วไปที่เตรียมไว้ใส่กลบชั้นขยะที่ใส่ไปแล้วเกลี่ยให้ทั่วและให้หนาประมาณ 5 เซนติเมตร
![](/images/1/15/%E0%B8%9D%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%A5%E0%B8%9A%E0%B8%82%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%94%E0%B9%80%E0%B8%A5%E0%B9%87%E0%B8%81%E0%B8%82%E0%B8%B1%E0%B9%89%E0%B8%993.jpg)
ขั้นที่ 4 ทำการใส่ขยะและดินไปเรื่อยๆ แบบเดียวกันในขั้นที่ 4 และ 5 ต่อไปเรื่อยๆ
![](/images/9/99/%E0%B8%9D%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%A5%E0%B8%9A%E0%B8%82%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%94%E0%B9%80%E0%B8%A5%E0%B9%87%E0%B8%81%E0%B8%82%E0%B8%B1%E0%B9%89%E0%B8%994.jpg)
ขั้นที่ 5 จนกระทั่งครบกำหนดการหมัก 90 วัน จึงนำเอาปุ๋ยที่ได้จากการหมักขยะมาใช้ประโยชน์ได้ต่อไป
ข้อควรปฏิบัติในการดำเนินการหมัก
- ควรทำตามขั้นตอนที่ได้กำหนดไว้ในการดำเนินการหมัก
- ควรมีฝาปิดเพื่อป้องกันน้ำฝน
- เมื่อครบกำหนดเวลาในการหมัก หากขยะที่หมักยังมีสภาพที่ไม่ย่อยสลายเป็นปุ๋ยให้ดำเนินการหมักต่อไปอีก 1 สัปดาห์ โดยม่ต้องรดน้ำ
ค่าใช้จ่ายต่อหน่วย
- ค่าก่อสร้างบ่อคอนกรีตชนิดกลม 1 บ่อ 3 ชั้น เป็นเงิน 1,500 บาท
- ค่าดินแดง หรือดินธรรมดา (ลูกบาศ์กเมตรละ 200 บาท) เป็นเงิน 200 บาท
- ค่าทรายละเอียด ลูกบาศก์เมตรละ 250 บาท เป็นเงิน 250 บาท
รวมเป็นเงินทั้งสิ้น 1,950 บาท
ระดับความเหมาะสมของเทคโนโลยี
การนำไปใช้ประโยชน์
- ใช้เป็นวัสดุปรับปรุงดินสำหรับการปลูกพืช
- น้ำชะขยะนำไปผสมกับน้ำใช้รดต้นไม้ได้ด
ติดต่อคณะวิจัย
โครงการฯ วิทยาลัยสิ่งแวดล้อม มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ โทรศัพท์ 0-2561-4754, 0-2942-8727 และ 0-2579-2116
โครงการฯ ตำบลแหลมผักเบี้ย อำเภอบ้านแหลม จังหวัดเพชรบุรี โทรศัพท์ 0-3244-1264 และ 0-3244-1265
ได้ในเวลาราชการ